Sól nie tylko uatrakcyjnia smak potraw, ma też istotny wpływ na nasze zdrowie: szkodzą zarówno jej nadmiar, jak i niedobór. Na sklepowych półkach dostępnych jest wiele rodzajów soli. Kupić można taką, która zawiera mało sodu, a więcej potasu i magnezu, istnieje sól dla osób z chorobami układu krążenia, sól sprowadzana z odległych regionów świata, jest sól drobna i gruboziarnista, w płatkach, kostkach lub bloczkach. Coraz większą popularność zyskuje też sól kolorowa. Jak wybrać tę właściwą?
Biała sól kuchenna
Biała sól poddawana jest oczyszczaniu chemicznemu m.in. za pomocą kwasu siarczkowego – przez to pozbawiona jest cennych składników mineralnych takich jak potas, chrom, wapń, mangan, miedź czy też magnez. Ma postać drobnego białego proszku lub kryształków. Około 40% jest składu to sód, często dodaje się także antyzbrylacze, które mają na celu zapobieganie zbrylaniu, czyli powstawaniu grudek. Antyzbrylaczem najczęściej jest żelazocyjanek potasu oznaczony symbolem E536. Wpływ tej substancji na zdrowie jest przebadany – uważana jest za nieszkodliwą. Mimo tego, lepiej unikać soli z antyzbrylaczem, bo żelazocyjanek potasu pod wpływem mocnych kwasów (także żołądkowego) oraz podgrzewania może się rozpadać, wydzielając cyjanowodór.
Biała sól kuchenna jest dodatkowo jodowana. Wynika to z zaleceń Ministra Zdrowia, zgodnie z którymi jod powinien być dodawany do soli pakowanej w opakowania do 1 kg.
Sól morska
Sól morska uzyskiwana jest w procesie odparowania wody z dna mórz lub oceanów. Zawiera w swoim składzie ok. 35% sodu oraz cenne mikroelementy: magnez, jod, cynk, potas, selen, lit. Dzięki zawartości tak wielu składników mineralnych charakteryzuje się bardziej wyrazistym smakiem, w związku z czym wykorzystujemy jej znacznie mniej niż zwykłej białej soli.
Różowa sól
Jedną z barwnych odmian soli kamiennej jest różowa sól kamienna. W Polsce wydobywa się ją głównie ze złoża kłodawskiego, w Kopalni Soli „Kłodawa”. Zawarte żelazo sprawia, że nabiera ona delikatnego różowego odcienia. Różowa sól – podobnie jak biała – znajduje zastosowanie w kuchni i może być dodawana np. do potraw rybnych, mięsnych, warzywnych, marynat oraz sosów.
Czerwona sól
Ten rodzaj soli otrzymuje się w procesie odparowania wody zawierającej chlorek sodu i czerwoną glinę. Kolor czerwony ma związek z wysokim poziomem żelaza w glinie (jest go nawet pięć razy więcej niż w innych rodzajach soli). Smak czerwonej soli jest bardzo intensywny, dlatego używa się jej do przyprawiania czerwonego mięsa, dobrze komponuje się zwłaszcza z jagnięciną.
Czarna sól
Czarna sól swój kolor zawdzięcza lawie wulkanicznej, dlatego przed wprowadzeniem do obrotu poddawana jest procesowi oczyszczenia. Ponieważ zawiera wiele cennych minerałów – przede wszystkim węgiel – jest doskonałym wyborem dla osób mających problemy z układem pokarmowym. Wykorzystuje się ją głównie jako dodatek do dań rybnych przygotowywanych na grillu.
Pięć gramów
Dzienne spożycie soli powinno wynosić maksymalnie 5 gramów – czyli płaską łyżeczkę. I to wliczając zarówno sól występującą naturalnie w różnych produktach spożywczych, jak i dodaną podczas obróbki przemysłowej. Sól jest ukryta w wielu produktach spożywczych, m.in. w pieczywie, wędlinach, serach, konserwach, mieszankach przypraw i gotowych daniach. Jej nadmiar w diecie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i powoduje zatrzymanie wody w organizmie, z kolei niedobór sodu w organizmie, czyli hiponatremia, może doprowadzić nawet do śmierci. Sól jest nam do życia niezbędna, ale trzeba spożywać ją z umiarem.
Jak zastąpić sól mieszanką przypraw?
